Прочитај ми чланак

Три могућа сценарија НБС за инфлацију: Грађанима се неће свидети ниједан

0

Народна банка Србије је у оквиру мајског Извештаја о инфлацији представила анализу основног, повољнијег и неповољнијег сценарија када је реч о кретању бруто друштвеног производа (БДП) и инфлације, у којима су понудили различите сценарије у односу на глобална кретања инфлаторних притисака и финансијских услова, као и брзину опоравка Кине након напуштања стратегије нулте толеранције према коронавирусу. Као додатни ризик анализом је обухваћен и могући развој геополитичке ситуације, односно кретања цене енергената и примарних производа.

У зависности од тога који би сценарио могао да се одигра, пројекције инфлације у Србији крећу се од 12,2 одсто до 13,1 одсто, а раста БДП-а од два до три процента – преноси Бизнис.рс.

Основни сценарио – инфлација од 12,7 одсто, раст БДП-а од 2,5 одсто

Приликом објављивања извештаја о инфлацији вицегувернер Жељко Јовић оценио је да податак да је међугодишња инфлација у априлу износила 15,1 одсто потврђује да је врхунац раста цена иза нас и да претходно предузете монетарне мере дају резултате.

Очекује се, такође, да ће инфлација у наредним месецима наставити да опада и да би у јуну могла да се креће око 14 одсто, а базна око 11 одсто, да би се у границе циљаног коридора од 1,5 до 4,5 одсто вратила средином следеће године.

Основни сценарио аналитичара НБС подразумева да ће инфлација на крају године износити 12,7 одсто уз раст БДП-а од 2,5 одсто, док су екстерне претпоставке у том случају те да ће стопа привредног раста у зони евра бити 0,7 одсто, просечна инфлација 5,5 одсто, цена нафте 80,4 долара по барелу а гаса 495 долара за хиљаду кубних метара, уз значајан пад цене примарних пољопривредних производа на светском тржишту од 11,7 одсто у последњем кварталу ове године.

Према основном сценарију, тромесечни еурибор би на крају године био 3,7 одсто.

Неповољнији сценарио – инфлација од 13,1 одсто, привредни раст од два одсто

„У неповољнијем сценарију претпоставили смо да је инфлација у зони евра, а пре свега базна инфлација, постојанија од очекиване због наставка преношења високих глобалних трошковних притисака из претходног периода, чињенице да цене производа и услуга не одражавају само раст трошкова производње већ и раст профитних маржи и/или задржавања инфлационих очекивања тржишних субјеката на релативно високом нивоу, као и већег раста зарада од очекиваног.

Претпоставили смо да се паралелно с тим дешава и бржи економски опоравак Кине, што за последицу има виши ниво ових цена на светском тржишту него у основном сценарију. У овом сценарију претпоставили смо и додатну ескалацију геополитичких тензија и по том основу више цене енергената и примарних пољопривредних производа“, наводе из НБС у анализи неповољнијег сценарија.

Остварење таквог сценарија одразило би се на домаћа макроекономска кретања кроз више цене увозних производа и услуга и више цене нафтних деривата, док би раст светских цена осталих енергената и примарних пољопривредних производа додатно повећавао трошкове производње, стоји у анализи, уз оцену да би ефекат виших трошковних притисака на домаћу инфлацију делом био компензован ефектима заоштравања монетарне политике Европске централне банке (ЕЦБ) и ниже екстерне тражње.

„Узевши у обзир све наведено, процењујемо да би у том случају просечна инфлација била виша за 0,4 процентна поена у овој години него у основном сценарију, и виша за 0,9 процентних поена у 2024. години, као и да би се у границе циља највероватније вратила у четвртом кварталу 2024. године“, стоји у анализи неповољнијег сценарија аналитичара НБС.

Неповољнији сценарио подразумева раст БДП зоне евра од 0,2 одсто у 2023. години уз просечну инфлацију од 6,5 одсто, цену нафте од 90 долара по барелу, гаса од 554 долара за хиљаду кубика и пад цена хране од 1,9 одсто на светском тржишту. Тромесечни еурибор у овом сценарију на крају године би износио 4,7 одсто.

Повољнији сценарио – инфлација од 12,2 одсто, раст БДП-а од три одсто

У повољнијем сценарију аналитичари НБС претпоставили су да ће се, услед знатног смањења глобалних трошковних притисака претходних месеци, и инфлациона очекивања тржишних субјеката у зони евра смањивати брже од очекивања, што би онда и монетарне услове, реално посматрано, учинило рестриктивнијим.

„У таквим условима инфлација у зони евра успоравала би брже него што се очекује у основном сценарију, што би смањило потребу за додатним заоштравањем монетарне политике. У том сценарију претпоставили смо и да би се привреда Кине опорављала нешто спорије од очекивања у основном сценарију, као и да би се смањиле геополитичке тензије, што би резултирало нижим светским ценама енергената, примарних производа и индустријских сировина. Као резултат нижих трошковних притисака и мањег затезања монетарних услова, и изгледи привредног раста зоне евра били би повољнији него у основном сценарију“, навели су у анализи.

„Повољнији изгледи за привредни раст зоне евра одразили би се директно и на већи извоз робе и услуга Србије него у основном сценарију. Поред тога, спорије заоштравање монетарне политике ЕЦБ-а него у основном сценарију имало би и мање негативне ефекте на расположив доходак за инвестиције и потрошњу, што би све заједно резултирало вишим привредним растом Србије за по 0,5 процентна поена у овој и наредној години него у основном сценарију“, закључили су из НБС у анализи повољнијег сценарија.